Η αποκόλληση αμφιβληστροειδούς είναι μια σοβαρή πάθηση των ματιών που επηρεάζει την όρασή σας και μπορεί να οδηγήσει σε τύφλωση, εάν δεν αντιμετωπιστεί. Συμβαίνει σε ένα στρώμα ιστού που ονομάζεται αμφιβληστροειδής, ο οποίος καλύπτει το πίσω μέρος του ματιού. Περιλαμβάνει την απομάκρυνση του αμφιβληστροειδούς από τους ιστούς που τον υποστηρίζουν. Όταν εμφανίζονται, τα συμπτώματα περιλαμβάνουν λάμψεις φωτός, σκιές και σκοτεινά σημαδάκια στην όρασή σας.
Σε μερικές περιπτώσεις, μπορεί να εμφανίσετε προειδοποιητικά σημάδια πριν αποκολληθεί ο αμφιβληστροειδής, όπως στην περίπτωση των ρήξεων του αμφιβληστροειδούς. Η αποκόλληση αμφιβληστροειδούς πολλές φορές συμβαίνει ξαφνικά. Οι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν την ηλικία, τη μυωπία, το ιστορικό οφθαλμικών επεμβάσεων ή τραύματος και το οικογενειακό ιστορικό αποκολλήσεων αμφιβληστροειδούς.
Καλέστε αμέσως τον οφθαλμίατρό σας, εάν νομίζετε ότι έχει προκληθεί αποκόλληση αμφιβληστροειδούς.
Τι κάνει ο αμφιβληστροειδής;
Ο αμφιβληστροειδής αντιλαμβάνεται το φως και στέλνει σήματα στον εγκέφαλο, ώστε να μπορούμε να βλέπουμε. Όταν ο αμφιβληστροειδής αποκολλάται, δεν μπορεί να πραγματώσει τη δουλειά του. Συνεπώς, μπορεί να προκληθεί θόλωση της όρασης. Όταν η αποκόλληση αμφιβληστροειδούς αφεθεί χωρίς θεραπεία, μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια της όρασης. Ωστόσο, η άμεση θεραπεία μπορεί να διασφαλίσει και να σώσει την όρασή σας.
Ποιοι κινδυνεύουν από αποκόλληση αμφιβληστροειδούς;
Ο κίνδυνος για την αποκόλληση αμφιβληστροειδούς αυξάνεται όσο μεγαλώνετε. Είστε επίσης σε υψηλότερο κίνδυνο εάν έχετε ή είχατε:
- Τραυματισμό στους οφθαλμούς.
- Οικογενειακό ιστορικό αποκόλλησης αμφιβληστροειδούς.
- Ενδοφθάλμια χειρουργική επέμβαση (καθώς και κάθε χειρουργική επέμβαση που σχετίζεται με τα μάτια, όπως η επέμβαση καταρράκτη).
Η ύπαρξη ορισμένων οφθαλμικών παθήσεων αυξάνει επίσης τον κίνδυνο για αποκόλληση αμφιβληστροειδούς:
- Σημαντική μυωπία.
- Οπίσθια αποκόλληση υαλοειδούς, όπου το υαλοειδές (παχύ υγρό στη μέση του ματιού) απομακρύνεται από τον αμφιβληστροειδή.
- Άλλες οφθαλμικές παθήσεις, όπως εκφύλιση πλέγματος (λέπτυνση αμφιβληστροειδούς).
- Ιστορικό αμφιβληστροειδούς ή αποκολλήσεων στο ένα από τα δύο μάτια.
Εάν διατρέχετε υψηλό κίνδυνο αποκόλλησης αμφιβληστροειδούς, μιλήστε με τον πάροχο υγειονομικής περίθαλψης. Οι οφθαλμολογικές εξετάσεις και η συχνή επικοινωνία με τον οφθαλμίατρο μπορούν να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση της πάθησης.
Πόσο συχνή είναι η αποκόλληση αμφιβληστροειδούς;
Η αποκόλληση αμφιβληστροειδούς είναι σπάνια για άτομα που δεν έχουν κανέναν από τους παράγοντες κινδύνου που αναφέρονται εδώ.
Τι προκαλεί την αποκόλληση αμφιβληστροειδούς;
Οι τρεις αιτίες της αποκόλλησης του αμφιβληστροειδούς είναι:
Ρηγματογενής
Η πιο κοινή αιτία αποκόλλησης αμφιβληστροειδούς συμβαίνει όταν υπάρχει ένα μικρό σχίσιμο στον αμφιβληστροειδή σας. Το οφθαλμικό υγρό που ονομάζεται υαλοειδές μπορεί να ταξιδέψει μέσα από το δάκρυ και να συγκεντρωθεί πίσω από τον αμφιβληστροειδή. Στη συνέχεια, σπρώχνει τον αμφιβληστροειδή μακριά, αποσπώντας τον από το πίσω μέρος του ματιού σας. Αυτός ο τύπος αποκόλλησης συνήθως συμβαίνει καθώς μεγαλώνετε. Καθώς το υαλοειδές συρρικνώνεται και λεπταίνει με την ηλικία, τραβάει τον αμφιβληστροειδή, σκίζοντας τον.
Ελκτική
Ο ουλώδης ιστός στον αμφιβληστροειδή μπορεί να τον απομακρύνει από το πίσω μέρος του ματιού. Ο διαβήτης είναι μια κοινή αιτία αυτών των αποκολλήσεων του αμφιβληστροειδούς. Όταν υπάρχει παρατεταμένο υψηλό σάκχαρο στο αίμα, τότε αυτό μπορεί να βλάψει τα αιμοφόρα αγγεία στο μάτι. Κάτι τέτοιο μπορεί να οδηγήσει σε σχηματισμό ουλώδους ιστού. Οι ουλές και οι περιοχές έλξης μπορεί να γίνουν μεγαλύτερες, τραβώντας και αποσπώντας τον αμφιβληστροειδή από το πίσω μέρος του ματιού.
Εξιδρωματική ή ορώδη
Συσσωρεύεται υγρό πίσω από τον αμφιβληστροειδή, παρόλο που δεν υπάρχει ρήξη αμφιβληστροειδούς. Καθώς το υγρό συλλέγεται, σπρώχνει τον αμφιβληστροειδή σας μακριά. Οι κύριες αιτίες συσσώρευσης υγρών είναι η διαρροή αιμοφόρων αγγείων ή το πρήξιμο πίσω από το μάτι, το οποίο μπορεί να συμβεί από αιτίες όπως η ραγοειδίτιδα (φλεγμονή των ματιών).
Ποια είναι τα συμπτώματα της αποκόλλησης του αμφιβληστροειδούς;
Μερικοί άνθρωποι δεν παρατηρούν κανένα σύμπτωμα αποκόλλησης αμφιβληστροειδούς. Ωστόσο, συμβαίνει κάποιοι να παρατηρούν ορισμένα συμπτώματα. Η εμφάνιση των συμπτωμάτων εξαρτάται από τη σοβαρότητά τους· εάν ένα μεγαλύτερο τμήμα του αμφιβληστροειδούς αποκολληθεί, είναι πιο πιθανό να εμφανιστούν συμπτώματα.
Τα συμπτώματα της αποκόλλησης αμφιβληστροειδούς μπορεί να εμφανιστούν ξαφνικά και περιλαμβάνουν:
- Εκλάμψεις φωτός.
- Εμφανίζονται κηλίδες, κλωστές και σαθρές γραμμές στην όρασή σας.
- Σκούραση της περιφερειακής σας όρασης (πλάγια όραση).
- Σκιές που καλύπτουν μέρος της όρασής σας.
Πονάει η αποκόλληση αμφιβληστροειδούς;
Η αποκόλληση αμφιβληστροειδούς είναι συνήθως ανώδυνη. Ωστόσο, είναι ένα σοβαρό πρόβλημα που μπορεί να απειλήσει την όρασή σας. Επικοινωνήστε με έναν οφθαλμίατρο, εάν παρατηρήσετε συμπτώματα.
Πώς γίνεται η διάγνωση της αποκόλλησης του αμφιβληστροειδούς;
Χρειάζεστε μια οφθαλμολογική εξέταση για τη διάγνωση της αποκόλλησης αμφιβληστροειδούς. Ο οφθαλμίατρος θα διεξάγει μια διασταλμένη οφθαλμολογική εξέταση, ώστε να ελέγξει τον αμφιβληστροειδή σας. Θα εφαρμόσει ορισμένες σταγόνες στα μάτια, οι διαστέλλουν την κόρη. Μετά από λίγα λεπτά, ο οφθαλμίατρος θα είναι σε θέση να εξετάσει προσεκτικά τον αμφιβληστροειδή.
Ο γιατρός σας μπορεί να συστήσει κι άλλες εξετάσεις μετά την εξέταση του οφθαλμού. Αυτές οι εξετάσεις είναι μη επεμβατικές και δεν προκαλούν βλάβη. Βοηθούν τον οφθαλμίατρο να δει τον αμφιβληστροειδή πιο καθαρά και με περισσότερες λεπτομέρειες:
Οπτική τομογραφία συνοχής (OCT)
Για αυτήν την απεικόνιση θα λάβετε διασταλτικές οφθαλμικές σταγόνες. Ύστερα θα καθίσετε μπροστά στο μηχάνημα OCT. Θα Ακουμπήσετε το κεφάλι σας σε ένα στήριγμα, έτσι ώστε να παραμείνει ακίνητο. Το μηχάνημα σαρώνει το μάτι σας, χωρίς να το αγγίζει.
Οφθαλμικό υπερηχογράφημα
Δεν θα χρειαστείτε σταγόνες διαστολής για αυτήν τη σάρωση, ωστόσο ο οφθαλμίατρος μπορεί να χρησιμοποιήσει σταγόνες που προκαλούν μούδισμα στα μάτια, ώστε να μην νιώσετε καμία ενόχληση. Κάθεστε σε μια καρέκλα και ακουμπάτε το κεφάλι σας σε ένα στήριγμα, ώστε να μένει ακίνητο. Ο οφθαλμίατρος τοποθετεί απαλά ένα όργανο στο μπροστινό μέρος του ματιού σας για να το σαρώσει. Στη συνέχεια, κάθεστε με κλειστά μάτια. Ο γιατρός τοποθετεί απαλά ένα τζελ στα βλέφαρά σας. Με τα μάτια σας κλειστά, μετακινείτε τους οφθαλμούς δεξιά και αριστερά, καθώς ο γιατρός σας τα σαρώνει με το ίδιο όργανο.
Πώς αντιμετωπίζεται η αποκόλληση αμφιβληστροειδούς;
Ο οφθαλμίατρος θα συζητήσει μαζί σας τις θεραπευτικές επιλογές. Μπορεί να χρειαστείτε συνδυασμό θεραπειών για καλύτερα αποτελέσματα.
Οι θεραπείες περιλαμβάνουν:
Laser ή κρυοπηξία
Μερικές φορές, ο οφθαλμίατρος μπορεί να διαγνώσει τη ρήξη του αμφιβληστροειδούς πριν αυτός αρχίσει να απομακρύνεται από τη θέση του. Σ’ αυτήν την περίπτωση, ο οφθαλμίατρος θα χρησιμοποιήσει ένα ιατρικό λέιζερ ή ένα ειδικό εργαλείο κρυοπαγήματος για να τον σφραγίσει. Αυτές οι συσκευές δημιουργούν μια ουλή που συγκρατεί τον αμφιβληστροειδή στη θέση του.
Πνευματική ρετινοπηξία (Pneumatic retinopexy)
Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να συστηθεί αυτή η προσέγγιση, εάν η αποκόλληση δεν είναι τόσο εκτεταμένη. Κατά τη διάρκεια της πνευματικής ρετινοπηξίας:
- Εγχέετε μια μικρή φυσαλίδα αερίου στο υαλοειδές, το υγρό του ματιού.
- Η φούσκα πιέζει τον αμφιβληστροειδή, σφραγίζοντάς τον.
- Μπορεί να χρειαστείτε λέιζερ ή κρυοπηξία.
- Το υγρό που συλλέγεται κάτω από τον αμφιβληστροειδή επαναρροφάται από το σώμα. Ο αμφιβληστροειδής μπορεί τώρα να κολλήσει στο τοίχωμα του ματιού, όπως ακριβώς θα έπρεπε. Τελικά, η φυσαλίδα αερίου απορροφάται επίσης.
Μετά τη χειρουργική επέμβαση, ο οφθαλμίατρος θα σας συστήσει να κρατήσετε το κεφάλι σας ακίνητο για μερικές ημέρες, ώστε να επουλωθεί το μάτι. Μπορεί επίσης να σας συστήσουν να μην ξαπλώνετε ανάσκελα.
Σκληρική πόρπη (Scleral buckle)
Κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας:
- Τοποθετείτε χειρουργικά μια ταινία σιλικόνης (πόρπη) γύρω από το μάτι.
- Αυτό κρατά τον αμφιβληστροειδή στη θέση του και παραμένει εκεί μόνιμα. Δεν μπορείτε να διακρίνετε.
- Ο αποκολλημένος αμφιβληστροειδής αρχίζει να θεραπεύεται.
- Χρησιμοποιείται λέιζερ ή κρυοπηξία για τη σφράγιση της ρήξης.
Υαλοειδεκτομή
Κατά τη διάρκεια της υαλοειδεκτομής:
- Αφαιρείται χειρουργικά το υαλοειδές.
- Τοποθετείται μια φυσαλίδα αέρα ή λαδιού στο μάτι για να σπρώξει τον αμφιβληστροειδή πίσω στη θέση του.
Εάν χρησιμοποιηθεί μια φούσκα λαδιού, ο οφθαλμίατρος θα την αφαιρέσει λίγους μήνες αργότερα. Οι φυσαλίδες αέρα επαναρροφούνται.
Εάν χρησιμοποιήθηκε φυσαλίδα αέρα, ίσως χρειαστεί να αποφύγετε δραστηριότητες σε συγκεκριμένα υψόμετρα. Η αλλαγή υψομέτρου μπορεί να αυξήσει το μέγεθος της φυσαλίδας και την πίεση στο μάτι σας. Θα πρέπει να αποφύγετε τις πτήσεις και τα ταξίδια σε μεγάλα υψόμετρα. Μόνο ο οφθαλμίατρος είναι σε θέση να σας πει πότε μπορείτε να ξεκινήσετε ξανά αυτές τις δραστηριότητες.
Μπορώ να αποτρέψω την αποκόλληση αμφιβληστροειδούς;
Δεν μπορείτε να αποτρέψετε την αποκόλληση αμφιβληστροειδούς, αλλά μπορείτε να λάβετε μέτρα για να μειώσετε τον κίνδυνο:
- Τακτικές οφθαλμολογικές εξετάσεις: Οι οφθαλμολογικές εξετάσεις προστατεύουν την υγεία των ματιών σας. Εάν έχετε μυωπία, οι οφθαλμολογικές εξετάσεις είναι ιδιαίτερα σημαντικές. Η μυωπία σας κάνει πιο επιρρεπείς στην αποκόλληση αμφιβληστροειδούς.
- Προστατέψτε τα μάτια σας: Χρησιμοποιήστε προστατευτικά γυαλιά ή οποιαδήποτε άλλη οφθαλμική προστασία, όταν αθλείστε ή κάνετε άλλες επικίνδυνες δραστηριότητες.
- Λάβετε έγκαιρη θεραπεία: Εάν παρατηρήσετε συμπτώματα αποκόλλησης αμφιβληστροειδούς, επισκεφτείτε αμέσως τον οφθαλμίατρό σας.
Πόσο συχνά πρέπει να κάνω τακτικές οφθαλμολογικές εξετάσεις;
Τα άτομα που έχουν μέσο κίνδυνο οφθαλμικής νόσου θα πρέπει να κάνουν οφθαλμολογικές εξετάσεις μία φορά το χρόνο. Εάν διατρέχετε υψηλότερο κίνδυνο για οφθαλμική νόσο, μπορεί να χρειαστείτε πιο συχνές εξετάσεις. Μιλήστε με τον οφθαλμίατρο σας, ώστε να συντάξετε το καλύτερο για εσάς πρόγραμμα εξετάσεων.
Ποια είναι τα προσδοκόμενα αποτελέσματα για τα άτομα με αποκόλληση αμφιβληστροειδούς;
Τα αποτελέσματα εξαρτώνται από διάφορους παράγοντες, όπως το πώς ήταν η όρασή σας πριν από την αποκόλληση αμφιβληστροειδούς, πόσο εκτεταμένη ήταν η αποκόλληση κι εάν υπάρχουν κι άλλοι παράγοντες που περιπλέκουν την κατάσταση. Ο ειδικός γιατρός θα σας ενημερώσει για το είδος της βελτίωσης που μπορείτε να περιμένετε.
Γενικά, η χειρουργική επέμβαση για αποκόλληση αμφιβληστροειδούς είναι πολύ επιτυχημένη, λειτουργεί περίπου 9 στις 10 φορές. Μερικές φορές, οι άνθρωποι χρειάζονται περισσότερες από μία επεμβάσεις, ώστε να επαναφέρουν τον αμφιβληστροειδή στη θέση του.
Μπορεί να συμβεί ξανά η αποκόλληση αμφιβληστροειδούς;
Είναι πιθανό να αποκολληθεί ο αμφιβληστροειδής περισσότερες από μία φορές. Μπορεί να χρειαστείτε μια δεύτερη χειρουργική επέμβαση, εάν συμβεί αυτό. Μιλήστε με τον οφθαλμίατρο σας σχετικά με τα προληπτικά μέτρα που μπορείτε να λάβετε για να προστατεύσετε την όρασή σας. Εάν παρατηρήσετε επανεμφάνιση συμπτωμάτων, καλέστε αμέσως τον οφθαλμίατρο.
Τι πρέπει να περιμένω μετά την επέμβαση του αμφιβληστροειδούς;
Μετά απ’ τη χειρουργική επέμβαση, μπορεί να παρατηρήσετε κάποια ενόχληση. Αυτή ενδέχεται να διαρκέσει για μερικές εβδομάδες. Πιθανό είναι ο οφθαλμίατρος να προτείνει κάποιο παυσίπονο ή κάποιες άλλες μορφές ανακούφισης των συμπτωμάτων. Θα χρειαστεί επίσης να το χαλαρώσετε για μερικές εβδομάδες. Μιλήστε με τον ειδικό για το πότε μπορείτε να ασκηθείτε ξανά, να οδηγήσετε και, γενικά, να επιστρέψετε στις κανονικές σας δραστηριότητες.
Άλλα πράγματα που πρέπει να περιμένετε μετά την επέμβαση:
- Έμπλαστρο ματιών: χρησιμοποιήστε το έμπλαστρο ματιών για όσο διάστημα σας λέει ο οφθαλμίατρος σας ότι είναι απαραίτητο.
- Θέση κεφαλιού: Εάν χρησιμοποιήθηκε φυσαλίδα στο μάτι, ακολουθήστε τις οδηγίες για τη θέση του κεφαλιού σας. Ο οφθαλμίατρος θα σας ενημερώσει σε ποια θέση πρέπει να βρίσκεται το κεφάλι σας και πόσο καιρό θα το κρατήσετε εκεί, ώστε να επιτευχθεί η επούλωση του ματιού.
- Οφθαλμικές σταγόνες: η χρήση οφθαλμικών σταγόνων μπορεί να βοηθήσει στην ταχύτερη ανάρρωση του οφθαλμού.
- Βελτιωμένη όραση: Περίπου 4 έως 6 εβδομάδες μετά την επέμβαση, θα αρχίσετε να παρατηρείτε ότι η όρασή σας βελτιώνεται. Ωστόσο, μπορεί να χρειαστούν μερικοί μήνες μέχρι να παρατηρήσετε τα πλήρη αποτελέσματα.
Τι πρέπει να ζητήσω από τον οφθαλμίατρο;
Εάν έχετε αποκόλληση αμφιβληστροειδούς (ή αντιμετωπίζετε υψηλότερο κίνδυνο), ρωτήστε τον οφθαλμίατρο σας σχετικά με:
- Ποια θεραπεία αποκόλλησης αμφιβληστροειδούς είναι η καλύτερη για μένα;
- Θα χρειαστώ χειρουργική επέμβαση;
- Πώς μπορώ να προστατεύσω την υγεία των ματιών μου πριν και μετά την επέμβαση;
- Πόσο συχνά πρέπει να κάνω οφθαλμολογικές εξετάσεις;
- Τι άλλο μπορώ να κάνω για να μειώσω τον κίνδυνο αποκόλλησης του αμφιβληστροειδούς;
Επισημάνεις από την κλινική του Κλίβελαντ
Η αποκόλληση αμφιβληστροειδούς είναι μια ανώδυνη, αλλά σοβαρή κατάσταση. Εάν παρατηρήσετε συμπτώματα αποκόλλησης του αμφιβληστροειδούς, όπως λάμψεις φωτός ή σκουρόχρωμα της όρασής σας, επισκεφθείτε έναν ειδικό. Καλέστε τον οφθαλμίατρο σας ή πηγαίνετε άμεσα στα επείγοντα. Η προληπτική φροντίδα είναι πάντα η καλύτερη θεραπεία, επομένως προστατεύστε την υγεία των ματιών και της όρασής σας κάνοντας τακτικές οφθαλμολογικές εξετάσεις.
Πηγή:
clevelandclinic.com