Γλαύκωμα: αιτίες, συμπτώματα και θεραπευτική αγωγή

Τι είναι το γλαύκωμα;

Το γλαύκωμα είναι μια πάθηση που προκαλεί βλάβη στο οπτικό νεύρο. Συνήθως προκαλείται από την αυξημένη πίεση που υπάρχει εντός του οφθαλμού. Εάν αφεθεί χωρίς θεραπεία, το γλαύκωμα μπορεί να οδηγήσει σε τύφλωση. Οι συνήθεις αιτίες που προκαλούν το γλαύκωμα είναι, σχεδόν πάντα, η μεγάλη εσωτερική ενδοφθάλμια πίεση, η οποία μπορεί να υπάρχει στο ένα ή και στα δύο μάτια. Ωστόσο, είναι επίσης πιθανό να εμφανίσετε γλαύκωμα ακόμα κι αν η πίεση μέσα στα μάτια σας είναι φυσιολογική.

Μόνο ένας οφθαλμίατρος είναι κατάλληλα εκπαιδευμένος ώστε να εντοπίζει τα πρώιμα σημάδια του γλαυκώματος. Η πρόωρη διάγνωση και θεραπεία είναι πολύ σημαντική για τη διάσωση της όρασης στους ασθενείς. Διότι, έάν διαγνωστεί νωρίς η νόσος, μπορεί να αποτραπεί η σταδιακή απώλεια της όρασης που προκαλεί.

Το γλαύκωμα εμφανίζεται συνήθως στα μετέπειτα στάδια της ζωής ενός ανθρώπου. Ωστόσο, ενδέχεται να συμβεί σ’ όλες τις ηλικίες. Ο μαύρος και ο ισπανόφωνος πληθυσμός διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης γλαυκώματος από άλλους πληθυσμούς. Βέβαια, η νόσος δεν είναι φυλετικά προσδιορισμένη και μπορεί να επηρεάσει τον οποιονδήποτε.

Εάν έχετε διαγνωστεί με αυξημένη οφθαλμική πίεση ή πρώιμα σημάδια γλαυκώματος, μην πανικοβληθείτε. Με τακτικούς ελέγχους και την έγκαιρη θεραπεία του γλαυκώματος, η απώλεια της όρασης συχνά μπορεί να προληφθεί ή να επιβραδυνθεί, ειδικά εάν το γλαύκωμα εντοπιστεί έγκαιρα.

Δυστυχώς, εάν έχει ήδη χαθεί μέρος της όρασης, η κατάσταση αυτή δεν μπορεί να ανατραπεί.

Αιτίες

Στις περισσότερες περιπτώσεις, το γλαύκωμα προκαλείται από την υψηλότερη από την κανονική πίεση στο εσωτερικό του ματιού. Η κατάσταση αυτή ονομάζεται οφθαλμική υπέρταση. Ωστόσο, μερικές φορές, το γλαύκωμα μπορεί να εμφανιστεί ακόμα και όταν η πίεση στο εσωτερικό του ματιού είναι φυσιολογική.

Μια γρήγορη ανασκόπηση της ανατομίας των ματιών θα σας βοηθήσει να καταλάβετε καλύτερα τι προκαλεί το γλαύκωμα. Το μπροστινό τμήμα του ματιού είναι γεμάτο με ένα διαυγές υγρό που ονομάζεται υδατοειδές υγρό που θρέφει τους ιστούς μέσα στο μάτι. Το υγρό αυτό είναι απαραίτητο για τη διατήρηση του φυσιολογικού σχήματος του ματιού.

Το υδατοειδές υγρό παράγεται συνεχώς μέσα στο μάτι σε μια δομή που ονομάζεται ακτινωτό σώμα, το οποίο βρίσκεται πίσω από την ίριδα. Το υγρό αποστραγγίζεται από το μάτι μέσω ενός καναλιού που μοιάζει με πλέγμα, το οποίο ονομάζεται δοκιδωτό πλέγμα και βρίσκεται στη γωνία που σχηματίζεται μέσα στο μπροστινό μέρος του ματιού, όπου συναντώνται ο κερατοειδής και η ίριδα.

Η ισορροπία μεταξύ του πόσο υδατοειδές υγρό παράγεται από το ακτινωτό σώμα και παροχετεύεται μέσω της γωνίας αποστράγγισης είναι αυτό που καθορίζει την πίεση στο εσωτερικό του ματιού, που ονομάζεται ενδοφθάλμια πίεση (ΕΟΠ).

Εάν κάτι προκαλέσει το κλείσιμο αυτής της γωνίας παροχέτευσης ή το φράξιμο του δοκιδωτού πλέγματος, το υδατοειδές υγρό δεν μπορεί να αποστραγγιστεί αρκετά γρήγορα από το μάτι και, επομένως, η ΕΟΠ αυξάνεται πέρα ​​από το φυσιολογικό εύρος. Κάτι τέτοιο αυξάνει τον κίνδυνο γλαυκώματος.

Η ενδοφθάλμια πίεση είναι η κύρια αιτία που προκαλεί το γλαύκωμα

Ο πιο κοινός τύπος γλαυκώματος εμφανίζεται όταν η ενδοφθάλμια πίεση είναι πολύ υψηλή για μεγάλα χρονικά διάστημα. Η πίεση που ασκείται προς τα έξω στα εσωτερικά τοιχώματα του ματιού, καταστρέφει τελικά το οπτικό νεύρο στο πίσω μέρος του ματιού, το οποίο μεταδίδει πληροφορίες από το μάτι στον εγκέφαλο.

Η πίεση των ματιών μπορεί να αυξηθεί αργά και για αρκετά χρόνια προτού η βλάβη του οπτικού νεύρου αρχίσει να επηρεάζει την όραση. Μπορεί, ωστόσο, να συμβεί και σχετικά γρήγορα. Η έγκαιρη ανίχνευση και θεραπεία της υψηλής οφθαλμικής πίεσης είναι συνήθως το κλειδί για την επιτυχή πρόληψη του γλαυκώματος.

Διάφορα πράγματα μπορεί να προκαλέσουν υψηλή οφθαλμική πίεση και γλαύκωμα:

• Οικογενειακό ιστορικό γλαυκώματος.
• Κληρονομική προδιάθεση για γλαύκωμα.
• Υποκείμενες παθήσεις, όπως ο διαβήτης ή η υψηλή αρτηριακή πίεση.
• Τακτική χρήση ορισμένων φαρμάκων, συμπεριλαμβανομένων των στεροειδών.
• Οφθαλμικός τραυματισμός ή τραύμα στους οφθαλμούς.
• Λεπτοί κερατοειδείς (το καθαρό στρώμα μπροστά από τις κόρες των ματιών σας)
• Πολύ υψηλή μυωπία ή υπερμετρωπία.
• Ηλικία (συνήθως άνω των 60 ετών).

Μερικές φορές, το γλαύκωμα δεν έχει προφανή και γνωστά αίτια.

Συμπτώματα

Μερικά απ’ τα συμπτώματα του γλαυκώματος περιλαμβάνουν:

• Αυξημένη οφθαλμική πίεση.
• Θολή όραση.
• Ερυθρότητα των ματιών.
• Πόνος στα μάτια.
• Πονοκέφαλοι.
• Τυφλά σημεία στο οπτικό σας πεδίο.
• Ναυτία και έμετος

Τα συμπτώματα μπορεί να ποικίλλουν ανάλογα με τη σοβαρότητα της κατάστασής και τον τύπο του γλαυκώματος. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι οφθαλμικές εξετάσεις ρουτίνας είναι τόσο σημαντικές. Η οφθαλμολογική εξέταση είναι ο μόνος τρόπος για να ανιχνευθεί το γλαύκωμα πριν εμφανιστεί μόνιμη απώλεια της όρασης.

Εάν περιμένετε να ξεκινήσετε τη θεραπεία, αφού πρώτα παρατηρήσετε προβλήματα στην όρασης σας, τότε θα είναι πολύ αργά. Η χαμένη όραση δεν μπορεί να αποκατασταθεί και είναι πιθανό να εμφανίσετε επιπλέον απώλεια της όρασης, ακόμη και μετά την έναρξη της θεραπείας του γλαυκώματος.

Ο πιο κοινός τύπος γλαυκώματος δεν έχει πρώιμα προειδοποιητικά σημάδια και μπορεί να εντοπιστεί μόνο κατά τη διάρκεια μιας ολοκληρωμένης οφθαλμολογικής εξέτασης. Εάν δεν εντοπιστεί και δεν αντιμετωπιστεί, το γλαύκωμα προκαλεί αρχικά απώλεια περιφερικής όρασης και τελικά μπορεί να οδηγήσει σε τύφλωση.

Τύποι

Υπάρχουν διάφοροι τύποι γλαυκώματος. Αυτοί περιλαμβάνουν:

Γλαύκωμα ανοιχτής γωνίας

Ονομάζεται επίσης πρωτογενές γλαύκωμα ανοιχτής γωνίας (POAG) και είναι η πιο κοινή μορφή της νόσου. Στο POAG, η γωνία παροχέτευσης του ματιού παραμένει ανοιχτή, αλλά το υδατοειδές υγρό δεν αποστραγγίζεται από το μάτι αρκετά γρήγορα, ώστε να διατηρεί την πίεση στο φυσιολογικό της εύρος. Αν δεν αντιμετωπιστεί, η αυξημένη ΕΟΠ προκαλεί τελικά βλάβη στο οπτικό νεύρο και απώλεια της όρασης με την πάροδο του χρόνου.

Γλαύκωμα κλειστής γωνίας

Το γλαύκωμα κλειστής γωνίας είναι μια σπάνια μορφή γλαυκώματος όπου η ίριδα σκύβει προς τα εμπρός, κόβοντας εντελώς τη γωνία παροχέτευσης του ματιού. Μπορεί να εμφανιστεί ξαφνικά (οξύ γλαύκωμα κλειστής γωνίας) και τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν έντονο πόνο, κόκκινα μάτια και ναυτία. Το οξύ γλαύκωμα κλειστής γωνίας είναι μια επείγουσα ιατρική κατάσταση και απαιτεί θεραπεία όσο το δυνατόν γρηγορότερα, ώστε να αποφευχθεί η μόνιμη απώλεια όρασης.

Η ύπαρξη στενών γωνιών παροχέτευσης στο μάτι αυξάνει τον κίνδυνο γλαυκώματος κλειστής γωνίας.

Δευτεροπαθές γλαύκωμα

Αυτός είναι ένας τύπος γλαυκώματος που προκαλείται από άλλη πάθηση των ματιών, ασθένεια ή τραυματισμό. Το δευτερογενές γλαύκωμα μπορεί να εμφανιστεί είτε σε μορφή ανοιχτής γωνίας είτε σε μορφή κλειστής γωνίας.

Αναπτυξιακό γλαύκωμα

Το αναπτυξιακό γλαύκωμα που ονομάζεται επίσης συγγενές γλαύκωμα, γλαύκωμα παιδικής ηλικίας ή παιδιατρικό γλαύκωμα, μπορεί να είναι παρόν από τη γέννηση. Μπορε, επίσης, να προκαλείται από τραυματισμό ή υποκείμενη πάθηση που εμφανίζεται και ανιχνεύεται νωρίς στη ζωή.

Γλαύκωμα φυσιολογικής τάσης

Σε ορισμένες περιπτώσεις, το γλαύκωμα προκαλεί βλάβη στο οπτικό νεύρο, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια της όρασης, ακόμα κι αν η ενδοφθάλμια πίεση είναι στο φυσιολογικό της εύρος. Αυτή η λιγότερο συχνή μορφή της νόσου ονομάζεται γλαύκωμα φυσιολογικής τάσης. Η αιτία του γλαυκώματος φυσιολογικής τάσης δεν είναι πλήρως γνωστή, ωστόσο μπορεί να σχετίζεται με μειωμένη ροή αίματος στο οπτικό νεύρο λόγω καταστάσεων που μπορεί να βλάψουν την κυκλοφορία.

Δοκιμή και διάγνωση

Κατά τη διάρκεια μιας ολοκληρωμένης οφθαλμολογικής εξέτασης, ο οφθαλμίατρος θα πραγματοποιήσει μια σειρά από εξετάσεις για να προσδιοριστεί εάν έχετε γλαύκωμα ή διατρέχετε αυηξημένο κίνδυνο για τη νόσο.

Ένα από αυτά τα τεστ ελέγχει την πίεση στο εσωτερικό των ματιών σας. Αυτή η εξέταση ονομάζεται τονομετρία. Πολλοί άνθρωποι (ακόμα και ορισμένοι επαγγελματίες οφθαλμολόγοι) μπορεί να το αποκαλούν και “τεστ γλαυκώματος”. Ωστόσο, στην πραγματικότητα, η μέτρηση της ΕΟΠ είναι μόνο ένας παράγοντας στον προσδιορισμό του κινδύνου γλαυκώματος.

Η τονομετρική εξέταση είναι ένα γρήγορο, ανώδυνο και σημαντικό μέρος των οφθαλμικών εξετάσεων ρουτίνας.

Υπάρχουν δύο βασικοί τύποι τονομετρικών εξετάσεων για τον έλεγχο της ΕΟΠ σας:

• Τονομετρία επιπέδων. Για αυτή τη δοκιμή, μια σταγόνα που προκαλεί μούδιασμα εφαρμόζεται στα μάτια σας και μια μικρή συσκευή (πολύ μικρότερη από έναν φακό επαφής) αγγίζει για λίγο το μάτι σας, ώστε να λάβει τη μέτρηση. Δεν θα αισθανθείτε τίποτα, όταν πραγματοποιείσετε αυτή η μέτρηση. Η τονομετρία απλοϊκής επιφάνειας θεωρείται η πιο ακριβής μορφή εξέτασης ΕΟΠ.
• Τονομετρία χωρίς επαφή. Ονομάζεται επίσης NCT, αυτή η δοκιμή δεν απαιτεί σταγόνες που προκαλούν μούδιασμα. Χρησιμοποιείται ένα όργανο που μετρά την ΕΟΠ, μόνο με μια απαλή ρουφηξιά αέρα στην επιφάνεια του ματιού σας. Μερικοί άνθρωποι αισθάνονται περίεργα κατά την εξέταση, αλλά δεν προκαλείται κάποια ιδιαίτερη ενόχληση.

Οι τονομετρικές μετρήσεις είναι πολύ σημαντικές για να σας βοηθήσουν να προσδιορίσετε το εάν πάσχετε από γλαύκωμα ή διατρέχετε κίνδυνο για τη νόσο. Ωστόσο, αυτές οι «δοκιμές γλαυκώματος» από μόνες τους είναι ανεπαρκείς για να γίνει αυτός ο προσδιορισμός. Αφού ο οφθαλμίατρος προχωρήσει στην εξέταση, θα πρέπει επιπλόεν να εξετάσει προσεκτικά και την κατάσταση του οπτικού νεύρου μέσα στο μάτι σας.

Άλλες πληροφορίες που συλλέγονται κατά τη διάρκεια μιας ολοκληρωμένης οφθαλμολογικής εξέτασης για τον έλεγχο του γλαυκώματος μπορεί να περιλαμβάνουν μία ή περισσότερες εξετάσεις οπτικού πεδίου, επιθεώρηση της γωνίας παροχέτευσης των ματιών σας (γωνιοσκόπηση) και πιθανώς μέτρηση του πάχους των κερατοειδών σας.

Θεραπεία

Οι κύριες θεραπείες για το γλαύκωμα είναι οι συνταγογραφούμενες οφθαλμικές σταγόνες, οι θεραπείες με λέιζερ και/ή οι χειρουργικές επεμβάσεις. Οι περισσότεροι άνθρωποι που πάσχουν από γλαύκωμα μπορεί να μειώσουν την ενδοφθάμια πίεση μέσω αυτών των θεραπειών. Μπορούν, επίσης, να αποτρέψουν, να σταματήσουν ή να επιβραδύνουν την εξέλιξη της νόσου και την απώλεια της όρασης.

Πηγή:
allaboutvision.com