Ο διαβήτης είναι μια ασθένεια που απειλεί όχι μόνο τη γενικότερη υγεία του σώματός μας αλλά και την όρασή μας. Εάν έχετε προβλήματα με τον διαβήτη, οι ετήσιες οφθαλμολογικές εξετάσεις αποτελούν τον μοναδικό σας σύμμαχο, ώστε να σώσετε την όρασή σας.
Η Αμερικανική Ακαδημία Οφθαλμολογίας και η Αμερικανική Ένωση Διαβήτη προτρέπουν όλα τα άτομα άνω των 65 ετών να κάνουν ετήσιες οφθαλμολογικές εξετάσεις. Ωστόσο, εάν έχετε διαβήτη ή σημαντικό οικογενειακό ιστορικό διαβήτη, θα πρέπει να κάνετε τακτικές οφθαλμικές εξετάσεις, ακόμη και αν βρίσκεστε σε μικρότερη ηλικία. Όπως λέει ο Rishi Singh, MD, οφθαλμίατρος στο Κλίβελαντ, «ο διαβήτης είναι μια ασθένεια που μπορεί να διαταράξει την υγεία των ματιών μας. Και επειδή δεν υπάρχει καλύτερη θεραπεία από την πρόληψη, οι τακτικές εξετάσεις μπορούν να σώσουν την όρασή μας».
Ο διαβήτης τύπου 2, συνήθως εμφανίζεται σε ενήλικες, επηρεάζει περισσότερους από 30,3 εκατομμύρια Αμερικανούς, συμπεριλαμβανομένου του ενός τέταρτου των ατόμων άνω των 65 ετών, αναφέρει το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ. Παγκοσμίως, 1 στους 11 ανθρώπους εμφανίζει σακχαρώδη διαβήτη, ενώ υπολογίζεται ότι μέχρι το 2030 η αναλογία αυτή θα έχει αυξηθεί σε 1 στους 10. Ο διαβήτης τύπου 2 αφορά σχεδόν στο 90% των ατόμων με διαβήτη και πολύ συχνά σχετίζεται με την παχυσαρκία.
Από τα άτομα με διαβήτη, το ένα τέταρτο δεν γνωρίζει ότι η νόσος αυτή απειλεί σημαντικά και την όραση.
Πώς ο διαβήτης επηρεάζει την όραση;
Η καταστροφή που προκαλεί ο διαβήτης στα μάτια προέρχεται από την αδυναμία του σώματος να παράγει ή να χρησιμοποιήσει αποτελεσματικά την ινσουλίνη, μια ορμόνη που εκκρίνεται από το πάγκρεας. Η Ινσουλίνη και το πάγκρεας βοηθούν στην επεξεργασία και την απορρόφηση της γλυκόζης που βρίσκεται στο αίμα, μετά την κατανάλωση ενός γεύματος, και τη μεταφορά της στα κύτταρα του σώματός μας.
Όταν η ικανότητα του παγκρέατος λειτουργεί κανονικά, η ινσουλίνη απορροφά τα σάκχαρα που βρίσκονται στο αίμα. Η γλυκόζη αυτή αποτελεί το καύσιμο του ανθρώπινου σώματος, την κύρια πηγή ενέργειας. Αλλά, όταν δεν παράγεται επαρκής ποσότητα ινσουλίνης, τότε υπάρχει πλεόνασμα σακχάρου στο αίμα. Κάτι τέτοιο μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές στο ανθρώπινο σώμα. Μεταξύ των σοβαρών επιπλοκών συγκαταλέγεται η απώλεια της όρασης, ακόμη και η τύφλωση.
Ωστόσο, η πρόληψη και η διάγνωση του διαβήτη μπορεί να αποβεί σωτήρια. «Όσο νωρίτερα διαγνωστείτε με διαβήτη, τόσο πιο πετυχημένα θα διασφαλίσετε την όρασή σας», λέει ο Singh. «Ο στόχος είναι να ανιχνευθεί η νόσος προτού η ζημιά που προκαλέσει είναι μη αναστρέψιμη».
Ο διαβήτης είναι μια ασθένεια που επηρεάζει τα μικρά αιμοφόρα αγγεία. Το υπερβολικό σάκχαρο στο αίμα καταστρέφει τα μικρότερα αιμοφόρα αγγεία του σώματος και βλάπτει τη ροή του αίματος. Με τη σειρά του, αυτό επηρεάζει τα τριχοειδή αγγεία των ιστών, οδηγώντας σε εσωτερική αιμορραγία, οίδημα κι άλλες σοβαρές επιπλοκές.
Η εσωτερική αιμορραγία μπορεί οδηγήσει στη μετάλλαξη του σχήματος και του μεγέθους του φακού του ματιού, προκαλώντας καταρράκτη. Μπορεί, επίσης, να βλάψει τον αμφιβληστροειδή, όπου σχηματίζονται οπτικές εικόνες.
Προβλήματα όρασης που σχετίζονται με τον διαβήτη
Εάν κάποιος εμφανίζει κακή διαχείριση του διαβήτη για πολλά χρόνια, έχει 90% περισσότερες πιθανότητες να προκληθεί βλάβη στον αμφιβληστροειδή. Η πάθηση αυτή είναι γνωστή και ως διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια. Ο Δρ Gareth Lema, MD, Ph.D., χειρουργός αμφιβληστροειδούς στο New York Eye λέει ότι η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια είναι η πιο συχνή νόσος σε άτομα που πάσχουν από διαβήτη, καθώς αποτελεί την 4η κύρια αιτία τύφλωσης σ’ ολόκληρο τον κόσμο.
Ανάμεσα στις πιθανές επιπλοκές που προκαλούνται από τον διαβήτη συμπεριλαμβάνονται τόσο οι αιμορραγίες όσο και η αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς. Η αντιμετώπιση των συγκεκριμένων επιπλοκών απαιτεί χειρουργική επέμβαση. Ωστόσο, ακόμη και τότε, η σοβαρή απώλεια όρασης μπορεί να είναι μόνιμη, όπως λέει ο Δρ Gareth.
Επιπλέον, οίδημα στον αμφιβληστροειδή, που ονομάζεται οίδημα της ωχράς κηλίδας, μπορεί να εμφανιστεί σε οποιοδήποτε στάδιο του διαβήτη. Η νόσος αυτή οδηγεί πολύ συχνά σε τύφλωση.
Τέλος, η εμφάνιση διαβήτη προκαλεί, επίσης, και την εμφάνιση του γλαυκώματος. Πρόκειται για μια σοβαρή οφθαλμική ασθένεια που τραυματίζει τα οπτικά νεύρα, αλλοιώνοντας την όραση.
Σημασία των οφθαλμικών εξετάσεων για τα άτομα που πάσχουν από διαβήτη
«Η πλειοψηφία των ασθενών με διαβήτη δεν έχουν οπτικά συμπτώματα. Μπορεί να εμφανίσουν θολή όραση ή κηλίδες στο οπτικό τους πεδίο, χωρίς να συνειδητοποιούν ότι αυτά είναι σοβαρά», λέει ο Singh. «Οι οφθαλμολογικές εξετάσεις μπορούν να βοηθήσουν στην έγκαιρη εύρεση των παθήσεων, προτού προκαλέσουν μακροχρόνια, μη αναστρέψιμη απώλεια της όρασης ή και πλήρης τύφλωση».
Ωστόσο, είναι σημαντικό να γνωρίζετε ότι δεν αρκεί μία απλή εξέταση της οπτικής οξύτητας για τη διάγνωση των πιθανών παθήσεων. Απαιτείται μία πλήρης και ολοκληρωμένη οφθαλμολογική εξέταση από έναν επαγγελματία οφθαλμίατρο. Για την εξέταση, ο οφθαλμίατρος θα χρησιμοποιήσει ειδικές σταγόνες που διαστέλλουν τους οφθαλμούς. Η διαστολή αυτή επιτρέπει στον γιατρό να πραγματοποιήσει μία ενδελεχή εξέταση του αμφιβληστροειδούς.
«Οι σταγόνες διαστέλλουν την κόρη, και επιτρέπουν τον οφθαλμολογικό έλεγχο του αμφιβληστροειδούς», λέει ο Singh. Μόνο έτσι μπορεί να πραγματοποιηθεί ένας ολοκληρωμένος έλεγχος που θα αποκαλύψει πιθανές παθήσεις των οφθαλμών.
Θεραπείες για τα προβλήματα της όρασης που σχετίζονται με το διαβήτη
Τα ενδιάμεσα στάδια της διαβητικής οφθαλμικής νόσου μπορούν να αντιμετωπιστούν με χειρουργική επέμβαση με λέιζερ. Επιπλέον, μπορούν να χρησιμοποιηθούν και ενέσεις στα μάτια ενός φαρμάκου που αποτρέπει το πρήξιμο του αμφιβληστροειδούς και την ανάπτυξη μη φυσιολογικών αιμοφόρων αγγείων, πάθηση που ονομάζεται νεοαγγείωση.
Τέτοιες ενέσεις βελτιώνουν την όραση στο 1/3 των ασθενών και σταθεροποιούν την υπερβολική αφθονία των τριχοειδών αγγείων σε 9 στους 10, αναφέρει η Αμερικανική Ακαδημία Οφθαλμολογίας.
Η εξέταση αίματος A1C μπορεί να αποκαλύψει πόσο καλά γίνεται η διαχείριση της γλυκόζης στο σώμα σας, μετρώντας την ποσότητα σακχάρου που κολλάει στα μόρια της αιμοσφαιρίνης μέσα στα κύτταρα σας.
Διαβήτης και γενικότερη υγεία
Το ανεξέλεγκτο ή ανεπαρκώς ελεγχόμενο πλεόνασμα σακχάρου βλάπτει τα μάτια, την καρδιά, τα νεύρα, ακόμη και τα νεφρά. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, μπορεί να βλάψει ακόμη και τα άκρα σας, όπως τα πόδια. Η αυξημένη ποσότητα σακχάρου στο αίμα μπορεί να οδηγήσει σε καρδιακές παθήσεις, εγκεφαλικό επεισόδιο, ανάγκη για αιμοκάθαρση, ακρωτηριασμό των κάτω άκρων και πιθανές νευροπάθειες. Κι αυτές είναι μόνο μερικές από τις επιπλοκές του διαβήτη στο ανθρώπινο σώμα.
«Οι διαβητικοί θα πρέπει να διαχειρίζονται το σάκχαρό τους με τη συνεχή μέτρηση της ινσουλίνης. Θα πρέπει να διαχειρίζονται μόνοι τους αυτό που το σώμα των υπολοίπων ανθρώπων φροντίζει από μόνο του. Πρόκειται για κάτι κουραστικό, ωστόσο μόνο έτσι μπορεί να εξασφαλιστεί η συνολική υγεία τους. Παρότι πρόκειται για μια πάθηση με πολλές επιπλοκές, ο έλεγχος της ινσουλίνης είναι σχετικά εύκολος. Αυτό σημαίνει ότι τα περισσότερα προβλήματα υγείας μπορούν να αποφευχθούν. Οι περισσότεροι διαβητικοί καταφέρουν να ζήσουν μια μακραίωνη και λειτουργική ζωή, όταν μάθουν πως να ελέγχουν τα επίπεδα ινσουλίνης.
Επιπλέον, οι γιατροί πρωτοβάθμιας περίθαλψης και οι ενδοκρινολόγοι μπορούν να διαδραματίσουν σπουδαίο ρόλο σ’ αυτόν τον αγώνα. Φυσικά, ο συνεχής έλεγχος και η πρόληψη είναι ο κυριότερος σύμμαχος στην προστασία της υγείας. Οι τακτικές εξετάσεις θα σώσουν όχι μόνο το σώμα σας αλλά θα εξασφαλίσουν και την καλή υγεία των ματιών και της όρασής σας.
Πηγή:
allaboutvision.com