Νέες μελέτες δείχνουν ότι η σάρωση του αμφιβληστροειδούς μπορεί να είναι ένας σχετικά εύκολος και φθηνός τρόπος για τον έλεγχο της πρώιμης νόσου του Αλτσχάιμερ.
Η μελέτη βασίζεται σε έρευνα που δείχνει ότι η προσεκτική εξέταση του αμφιβληστροειδούς μπορεί να βοηθήσει στην ανίχνευση του Αλτσχάιμερ στα αρχικά του στάδια. Ο αμφιβληστροειδής αποτελείται από εγκεφαλικό ιστό. Οι αμφιβληστροειδείς συνδέονται με τον εγκέφαλο μέσω του οπτικού νεύρου. Αλλαγές στον εγκέφαλο από άνοια, συμπεριλαμβανομένης της νόσου του Αλτσχάιμερ, μπορούν επίσης να εμφανιστούν στον αμφιβληστροειδή.
Σε μια μικρή μελέτη, ερευνητές στο Πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον στο Σεντ Λούις εντόπισαν περίπου 30 άτομα χωρίς σημάδια Αλτσχάιμερ. Στη συνέχεια, εξέτασαν όλους αυτούς τους ανθρώπους με δύο τρόπους μέτρησης που εντοπίζουν βιολογικές μεταβολές που σχετίζονται με την ασθένεια. Ο πρώτος τρόπος είναι μια σάρωση «ΡΕΤ» του εγκεφάλου κι ο δεύτερος μια εξέταση του νωτιαίου υγρού.
Λίγο περισσότεροι από τους μισούς ανθρώπους που εξετάστηκαν δεν έδειξαν σημάδια Αλτσχάιμερ στις βιολογικές δοκιμές. Οι άλλοι είχαν βιολογικά ‘’σημάδια’’ της νόσου. Τα σημάδια αυτά είναι πρωτεΐνες ή ομάδες πρωτεϊνών που βρίσκονται στον εγκέφαλο των ατόμων με Αλτσχάιμερ.
Στη συνέχεια, οι ερευνητές σάρωσαν τα μάτια όλων των ατόμων που συμμετείχαν στη μελέτη. Χρησιμοποίησαν μια σάρωση που ονομάζεται οπτική συνοχή τομογραφικής αγγειογραφίας (OCTA), η οποία δημιουργεί μια λεπτομερή διατομή του αμφιβληστροειδούς. Η σάρωση OCTA μπορεί να χαρτογραφήσει τα αιμοφόρα αγγεία στον αμφιβληστροειδή.
Οι μελέτες εντόπισαν μεταβολές στον αμφιβληστροειδή ασθενών με Αλτχάιμερ
Βρήκαν αλλαγές στους αμφιβληστροειδείς των ανθρώπων που παρουσίαζαν επίσης βιολογικά συμπτώματα της νόσου του Αλτσχάιμερ. Οι άνθρωποι χωρίς τα συγκεκριμένα βιολογικά σημάδια του Αλτσχάιμερ είχαν φυσιολογικούς αμφιβληστροειδείς.
Οι βιολογικές εξετάσεις για το Αλτσχάιμερ που εξετάζουν το νωτιαίο υγρό, καθώς κι η σάρωση PET του εγκεφάλου, είναι περίπλοκες, δαπανηρές και δημιουργούν κινδύνους για τους ασθενείς. Σπάνια χρησιμοποιούνται για τη διάγνωση της νόσου.
Οι περισσότεροι ασθενείς διαγιγνώσκονται με Αλτσχάιμερ μέσω τεστ μνήμης ή παρατηρώντας αλλαγές στη συμπεριφορά. Ωστόσο, όταν παρατηρηθούν αλλαγές στη συμπεριφορά σημαίνει ότι η ασθένεια έχει προχωρήσει. Δυστυχώς, το Αλτσχάιμερ δεν έχει καμία θεραπεία, πάρεξ φαρμάκων και κοινωνικών προγραμμάτων που μπορούν να επιβραδύνουν την ασθένεια. Ωστόσο, οι ειδικοί ενδιαφέρονται να βρουν τρόπους για την πρόωρη διάγνωση του Αλτσχάιμερ.
Ο οφθαλμίατρος Sunir Garg, ειδικός αμφιβληστροειδούς στο νοσοκομείο Wills Eye στη Φιλαδέλφεια, χαρακτήρισε τη μελέτη του Πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον ως μια συναρπαστική αρχή. Ωστόσο, προειδοποίησε ότι η μελέτη είναι μικρή και απαιτείται πολύ περισσότερη δουλειά.
«Ας ελπίσουμε ότι αυτό θα οδηγήσει σε πολύ περισσότερη έρευνα», δήλωσε ο Garg. «Γνωρίζουμε από προηγούμενες μελέτες ότι ορισμένες αλλαγές στη νόσο του Alzheimer έχουν ομοιότητες με τις αλλαγές που βλέπουμε στον αμφιβληστροειδή. Ο αμφιβληστροειδής φαίνεται να είναι ένα κάτοπτρο του εγκεφάλου».
Ο Garg τόνισε ότι οι ασθενείς με μη φυσιολογικές σαρώσεις OCT δεν πρέπει να υποθέσουν ότι έχουν Αλτσχάιμερ. «Επειδή παρατηρούνται αλλαγές στον αμφιβληστροειδή δεν σημαίνει απαραίτητα ότι πάσχετε από Αλτσχάιμερ».
Το μάτι αποτελεί ένα παράθυρο στη φυσιολογία του εγκεφάλου
Το μάτι είναι ένα από τα λίγα μέρη του σώματος όπου ένας οφθαλμίατρος μπορεί να δει πλήρως αιμοφόρα αγγεία, νεύρα και άλλους ιστούς που συνήθως είναι κρυμμένοι. Και για ορισμένες καταστάσεις, οι αλλαγές στο μάτι μπορεί να είναι το πρώτο σημάδι προβλημάτων. Ο διαβήτης, η υψηλή αρτηριακή πίεση, οι αυτοάνοσες ασθένειες, οι σεξουαλικά μεταδιδόμενες ασθένειες και οι καρκίνοι έχουν διαγνωστεί από οφθαλμολογικές εξετάσεις. Μάλιστα, οι εξετάσεις ματιών έχουν σώσει ακόμη και ζωές που θα είχαν χαθεί από εγκεφαλικά επεισόδια.
«Η έρευνα για τους δεσμούς μεταξύ της υγείας των ματιών και της υγείας του εγκεφάλου αυξάνεται. Υπάρχουν πολλά περισσότερα που πρέπει να μάθουμε», είπε ο Garg.
Πηγή:
American Academy of Ophthalmology/ aao.org