Η αμβλυωπία είναι μια πάθηση που επηρεάζει την όραση του ενός από τα δύο μάτια. Συχνά, το παιδί μπορεί να μη αντιλαμβάνεται ότι έχει καλύτερη όραση στο ένα μάτι συγκριτικά με τ’ άλλο. Και μπορεί να μην το συνειδητοποιούν και οι ίδιοι οι γονείς. Γι’ αυτό θα πρέπει τα παιδιά να εξετάζονται σε μικρή ηλικία από οφθαλμολόγους για να αναγνωριστούν πιθανά οφθαλμικά προβλήματα.
Διάγνωση Αμβλυωπίας
Οι οφθαλμίατροι διαγιγνώσκουν την αμβλυωπία ελέγχοντας το εάν η όραση διαφέρει μεταξύ των δύο ματιών. Για να ελέγξει την όραση ενός μωρού ή ενός μικρού παιδιού, ο οφθαλμίατρος καλύπτει το ένα μάτι του παιδιού και παρατηρεί το πόσο καλά μπορεί να ακολουθήσει ένα κινούμενο αντικείμενο. Ο γιατρός μπορεί επίσης να διερευνήσει το πώς αντιδρά το παιδί όταν καλύπτεται το ένα μάτι του. Εάν το ένα μάτι εμφανίζει συμπτώματα αμβλυωπίας, ενώ το άλλο μάτι καλύπτεται, τότε το παιδί μπορεί να προσπαθήσει να κοιτάξει πάνω ή κάτω από το έμπλαστρο, να το τραβήξει ή να αρχίζει να κλαίει.
Ο οφθαλμίατρος θα κάνει μια πλήρη ιατρική εξέταση, ψάχνοντας για άλλες παθήσεις των ματιών που θα μπορούσαν να προκαλέσουν την αμβλυωπία.
Η κακή όραση στο ένα μάτι δε σημαίνει απαραίτητα ότι το παιδί έχει αμβλυωπία. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η χρήση γυαλιών για τη διόρθωση ενός διαθλαστικού προβλήματος (όπως η μυωπία) μπορεί να βελτιώσει την όραση.
Πότε πρέπει να εξετάζεται η όραση ενός παιδιού;
Όλα τα παιδιά θα πρέπει να ελέγχονται για την όραση τους από τον παιδίατρο, τον οικογενειακό ιατρό ή τον οφθαλμίατρό τους πριν από τα 4α γενέθλια τους. Εάν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό οφθαλμικών παθήσεων ή σοβαρή οφθαλμική ασθένεια τους ενός εκ των δύο γονέων, ένας οφθαλμίατρος θα πρέπει να εξετάσει τα μάτια του παιδιού στην βρεφική ηλικία του.
Οι περισσότεροι γιατροί εξετάζουν την όραση ως μέρος της ιατρικής εξέτασης ενός παιδιού. Εάν βλέπουν κάποιο σημάδι οφθαλμικών προβλημάτων, μπορεί να στείλουν το παιδί σε έναν οφθαλμίατρο για περαιτέρω εξετάσεις.
Θεραπεία για την αμβλυωπία
Η αμβλυωπία συνήθως διορθώνεται εξασκώντας το παιδί να χρησιμοποιεί το πιο αδύναμο μάτι. Αυτό γίνεται συχνά τοποθετώντας ένα έμπλαστρο πάνω από το ‘’καλό’’ μάτι του παιδιού. Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι οφθαλμικές σταγόνες μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να θολώσουν την όραση στο ισχυρότερο μάτι. Υπάρχει και η δυνατότητα χρήσης γυαλιών που θολώνουν την όραση του υγιούς ματιού.
Γενικά, χρειάζονται αρκετές εβδομάδες έως αρκετούς μήνες για να ενισχυθεί η όραση στο ασθενέστερο μάτι. Μόλις το παιδί αποκτήσει καλύτερη όραση, μπορεί να χρειαστεί να εξασκείται με ένα έμπλαστρο για μερικά χρόνια. Αυτό συμβαίνει επειδή υπάρχει πιθανότητα το μάτι να εξασθενίσει ξανά.
Πώς να χρησιμοποιήσετε το έμπλαστρο ματιού
Ένα έμπλαστρο ματιού πρέπει να είναι άνετο, αλλά να παραμένει σταθερό στη θέση του. Επίσης, δεν πρέπει να επιτρέπει στο παιδί να κοιτάζει γύρω από τις άκρες του. Τα περισσότερα φαρμακεία έχουν ποικιλία μεγεθών και τύπων. Για να φορέσετε το έμπλαστρο, απλώς συνδέστε το στο δέρμα γύρω από τα μάτια του παιδιού σας.
Εάν το παιδί σας φοράει γυαλιά, υπάρχουν μπαλώματα που έχουν σχεδιαστεί για να στερεώνονται στον φακό. Αυτά μπορεί να είναι λειτουργικά για τα παιδιά που έχουν συνηθίσει να φορούν έμπλαστρο, αλλά δεν είναι τόσο καλά για ένα παιδί που είναι καινούργιο στη θεραπεία. Αυτό συμβαίνει επειδή το έμπλαστρο μπορεί να γλιστρήσει ή το παιδί μπορεί να μάθει να κοιτάζει γύρω του. Εάν το παιδί σας φοράει γυαλιά και δεν είναι συνηθισμένο στη θεραπεία, είναι καλύτερο να τοποθετήσετε το έμπλαστρο απευθείας και γύρω από το ισχυρότερο μάτι, κάτω από τα γυαλιά.
Αποτρέψετε το παιδί σας από το να αφαιρέσει το έμπλαστρο
Στα παιδιά δε θα αρέσει να έχουν ένα κάλυπτρο στο μάτι. Ωστόσο, θα πρέπει να τα βοηθήσετε, ώστε να προσαρμοστούν στην θεραπεία. Διαφορετικά, αυτή δε θα λειτουργήσει.
Μπορεί να χρειαστεί λίγος χρόνος μέχρι να συνηθίσει το παιδί να φοράει ένα έμπλαστρο. Με τον καιρό, αυτό θα γίνεται πιο εύκολο τόσο για το παιδί όσο και για τους ίδιους τους γονείς. Θυμηθείτε ότι η ενίσχυση του ασθενέστερου οφθαλμού είναι ο μόνος τρόπος αντιμετώπισης της πάθησης.
Αποτρέψετε το παιδί σας από το να αφαιρέσει το έμπλαστρο
Τα παιδιά προσχολικής ή σχολικής ηλικίας μπορεί να μη θέλουν να φορούν ένα έμπλαστρο ή να κάνουν θεραπείες με οφθαλμικές σταγόνες. Για να τα βοηθήσουν, οι γονείς πρέπει να τους εξηγήσουν πόσο σημαντικές είναι αυτές οι θεραπείες, ώστε να μπορέσουν να αποκαταστήσουν την όρασή τους. Και διαβεβαιώστε τους ότι πολλά παιδιά φορούν έμπλαστρα για τους ίδιους λόγους.
Εξηγήστε τη θεραπεία της αμβλυωπίας και στους δασκάλους του παιδιού. Τα παιδιά παρακινούνται από τα θετικά σχόλια των δασκάλων τους.
Πράγματα που πρέπει να λάβετε υπόψη για τη θεραπεία:
- Σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις, είναι δυνατό να χρησιμοποιηθεί υπερβολικά το έμπλαστρο. Αυτό μπορεί να επηρεάσει την όραση στο υγιές μάτι. Φροντίστε να τηρείτε τα ραντεβού του παιδιού με τον οφθαλμίατρο, έτσι ώστε η όραση και στα δύο μάτια να μπορεί να παρακολουθείται στενά.
- Το δέρμα κοντά στο μάτι του παιδιού σας μπορεί να ερεθιστεί. Για να βοηθήσετε, δοκιμάστε ένα διαφορετικό μέγεθος ή τύπο εμπλάστρου και γωνιώστε το έμπλαστρο διαφορετικά κάθε μέρα.
Χειρουργική επέμβαση για τη διόρθωση της αμβλυωπίας
Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο οφθαλμίατρος θα συστήσει χειρουργική επέμβαση για τη διόρθωση ορισμένων οφθαλμικών προβλημάτων που προκαλούν την αμβλυωπία. Μετά τη χειρουργική επέμβαση, το παιδί μπορεί να χρειαστεί να συνεχίσει να φοράει το έμπλαστρο.
Είναι δυνατόν να αποφευχθεί η απώλεια όρασης από την αμβλυωπία. Αλλά η θεραπεία λειτουργεί μόνο εάν το παιδί σας παραμείνει πιστό στην θεραπεία.
Θεραπεία της Αμβλυωπίας για καλύτερη δια βίου όραση
Όταν ένα παιδί έχει αμβλυωπία, είναι σημαντικό να ενισχυθεί η όραση στο αδύναμο μάτι. Ακόμα και αν τα οφθαλμικά προβλήματα που προκαλούν αμβλυωπία διορθώνονται με γυαλιά ή χειρουργική επέμβαση, η ίδια η αμβλυωπία πρέπει να αντιμετωπιστεί. Εάν όχι, το παιδί μπορεί να έχει προβλήματα δια βίου όρασης. Θα πρέπει να γνωρίζετε, ότι η επιτυχής θεραπεία της αμβλυωπίας εξαρτάται από την ηλικιακή έναρξη της θεραπείας. Σε μεγαλύτερες ηλικία δεν υπάρχει δυνατότητα θεραπείας της πάθησης.
Πηγή:
American Academy of Ophthalmology/ aao.org