Το πρόβλημα ότι τα βακτηρία γίνονται ανθεκτικά στα αντιβιοτικά, είναι ένα χρόνιο ζήτημα που απασχολεί την επιστημονική κοινότητα. Πλέον όμως, έχει εξελιχθεί σε ένα σοβαρό ζήτημα για τη φροντίδα και την υγεία των ματιών. Οι βακτηριακές λοιμώξεις που δεν ανταποκρίνονται στα φάρμακα μπορούν να οδηγήσουν σε οριστική τύφλωση.
Τυχόν τομές ή γρατζουνιές στην επιφάνεια του ματιού μπορεί να οδηγήσουν σε μόλυνση. Αυτό σημαίνει ότι οι κοινές επεμβάσεις στα μάτια, όπως η επέμβαση λέιζερ LASIK και η χειρουργική επέμβαση καταρράκτη, ενέχουν έναν εξαιρετικά μικρό κίνδυνο μόλυνσης. Επιπλέον, ενέσιμα φάρμακα, όπως αυτά που χρησιμοποιούνται συνήθως για τη θεραπεία του εκφυλισμού της ωχράς κηλίδας και της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας, έχουν επίσης πολύ μικρή πιθανότητα μόλυνσης.
Κάθε χρόνο, 3 εκατομμύρια άνθρωποι υποβάλλονται σε χειρουργική επέμβαση καταρράκτη. Πάνω από ένα εκατομμύριο ενέσεις φαρμάκων γίνονται κατά του εκφυλισμού της ωχράς κηλίδας ετησίως. Ενώ οι βακτηριακές λοιμώξεις γίνονται όλο και πιο διαδεδομένες, η αποτελεσματικότητα των φαρμάκων μειώνεται διαρκώς. Είναι δεδομένο, λοιπόν, ότι η ανάγκη κατανόησης του θέματος της αντοχής των βακτηριών στα αντιβιοτικά δεν ήταν ποτέ μεγαλύτερη.
Πώς τα βακτήρια γίνονται ανθεκτικά στα αντιβιοτικά;
Ήταν συνήθης πρακτική για τους γιατρούς να συνταγογραφούν αντιβιοτικά για πολλούς τύπους λοιμώξεων, από το κοινό κρυολόγημα μέχρι την επιπεφυκίτιδα. Σε ορισμένες περιπτώσεις, συνταγογραφούνται αντιβιοτικά και πριν από τη χειρουργική επέμβαση για να αποτρέψουν την εμφάνιση μολύνσεων. Παρομοίως, χρησιμοποιούνται ευρέως αντιβιοτικά μετά από ενέσεις για τη θεραπεία του εκφυλισμού της ωχράς κηλίδας. Όλες αυτές οι πρακτικές, μεταξύ και άλλων παραγόντων, πιστεύεται ότι συνέβαλαν στην αύξηση των ανθεκτικών στα αντιβιοτικά βακτηρίων. Όσο περισσότεροι οργανισμοί εκτίθενται σε αντιβιοτικά, τόσο περισσότερες πιθανότητες είναι ορισμένα βακτήρια να μεταλλαχθούν με τέτοιο τρόπο, ώστε να επιβιώσουν από τον μηχανισμό επίθεσης του φαρμάκου.
Οι εταιρείες φαρμάκων δημιουργούν συνεχώς νέους τύπους αντιβιοτικών για να βοηθήσουν στην καταπολέμηση των ασθενειών που προκαλούνται από βακτηριακές λοιμώξεις. Γνωρίζοντας, ωστόσο, ότι τα βακτήρια μπορεί τελικά να γίνουν ανθεκτικότερα. Παρόλα αυτά, αυτοί οι ταχέως εξελισσόμενοι οργανισμοί βρίσκουν τρόπους να καταπολεμήσουν τις φαρμακευτικές ουσίες με ρυθμό ανάπτυξης ταχύτερο από ό,τι η παραγωγή αντιβιοτικών φαρμάκων.
Όλο και περισσότερα βακτήρια γίνονται ανθεκτικά
Ενώ οι πιθανότητες λοιμώξεων παραμένουν χαμηλές, μελέτες δείχνουν ότι η καταπολέμηση αυτών των λοιμώξεων με διαθέσιμα φάρμακα γίνεται όλο και πιο δύσκολη. Συνολικά, τα βακτήρια έχουν γίνει πιο ανθεκτικά σε πολλούς τύπους αντιβιοτικών. Μια μελέτη του 2014 από το περιοδικό Ophthalmology εξέτασε την αντοχή στα φάρμακα για μια περίοδο 25 ετών. Διαπίστωσε ότι περισσότερα από τα μισά βακτήρια που προκαλούν ενδοφθαλμίτιδα είναι τώρα ανθεκτικά στο αντιβιοτικό cefazolin που συνταγογραφείται συνήθως. Μεταξύ των δύο πιο συνηθισμένων ειδών Staphylococcus που αντιμετωπίστηκαν, η βακτηριακή αντοχή στο φάρμακο μεθικιλλίνη αποδείχθηκε μεγαλύτερη από 50%.
Έχοντας αυτό κατά νου, οι πάροχοι υγείας αποφεύγουν να χρησιμοποιούν γενικευμένα αντιβιοτικά τις τελευταίες δεκαετίες. Οι γιατροί δεν παρέχουν πλέον αντιβιοτικά στο πρώτο σημάδι της επιπεφυκίτιδας, επειδή αυτό θεωρείται ότι συμβάλλει στην αντίσταση. (Επίσης, η επιπεφυκίτιδα μπορεί να προκληθεί από αλλεργίες και ιούς, κανένας από τους οποίους δεν μπορεί να θεραπευτεί με αντιβιοτικά.) Αντί να εφαρμόζετε σταγόνες αντιβιοτικών πριν από τις ενέσεις φαρμάκων για τη θεραπεία του εκφυλισμού της ωχράς κηλίδας ή της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας, συνιστάται η χρήση ιωδίου ως τοπικό αντισηπτικό. Το ιώδιο έχει αποδειχθεί ότι μειώνει αποτελεσματικά την πιθανότητα μόλυνσης.
Συμβουλές γιατρών για τη χρήση των αντιβιοτικών
Παρόλα αυτά, υπάρχουν φορές που χρειάζονται φάρμακα για τον έλεγχο της λοίμωξης, όπως στην περίπτωση του έλκους του κερατοειδούς ή της μετεγχειρητικής ενδοφθαλμίτιδας. Για ορισμένους, το όφελος από τη χρήση αντιβιοτικών μπορεί να υπερτερεί οποιοδήποτε κινδύνου.
Εάν υποβληθείτε σε χειρουργική επέμβαση ματιών ή υποβληθείτε σε θεραπεία με ενέσεις ματιών, μιλήστε με τον οφθαλμίατρό σας σχετικά με το τι είναι κατάλληλο για εσάς και την κατάστασή σας. Κάθε ασθενής είναι διαφορετικός και αντιμετωπίζει διαφορετικούς παράγοντες κινδύνου: η ηλικία, η γενικότερη κατάσταση της υγείας, καθώς κι άλλες εκτιμήσεις παίζουν πρωτεύοντα ρόλο στο σχεδιασμό της πρόληψης και της θεραπείας.
Πηγή:
American Academy of Ophthalmology/ aao.org