Η φωτοκερατίτιδα είναι μια επώδυνη, προσωρινή πάθηση των ματιών που προκαλείται όταν κανείς εκτίθεται στις υπεριώδεις ακτίνες του ηλίου. Μερικές φορές σχετίζεται με ένα ελαφρύ ηλιακό έγκαυμα, ωστόσο επηρεάζει σημαντικά τον κερατοειδή των ματιών. Η φωτοκερατίτιδα προκαλείται κι όταν οι ακτίνες UV αντανακλώνται από το χιόνι και τον πάγο και ύστερα χτυπούν τα μάτια. Συνήθως, τα συμπτώματα διαρκούν από λίγες ώρες έως και μερικές ημέρες. Η χρήση γυαλιών ηλίου βοηθά στην πρόληψη της φωτοκερατίτιδας.
Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο να νοσήσυν από φωτοκερατίτιδα;
Διατρέχετε μεγαλύτερο κίνδυνο να πάθετε φωτοκερατίτιδα εάν:
- Περνάτε πολύ χρόνο σε εξωτερικούς χώρους κάτω από τον ήλιο.
- Συμμετέχετε σε εξωτερικές δραστηριότητες, όπως ορειβασία, πεζοπορία, σκι και κολύμπι.
- Εργάζεστε σε περιβάλλοντα όπου υπάρχει έντονη εκπομπή υπεριώδους ακτινοβολίας.
- Ζείτε σε μεγαλύτερα υψόμετρα (μεγαλύτερη έκθεση σε ακτίνες UV).
Τι προκαλεί τη φωτοκερατίτιδα;
Τα μάτια σας μπορεί να επηρεαστούν σε μεγάλο βαθμό από τις υπεριώδεις ακτίνες του ηλίου. Συγκεκριμένα, οι ακτίνες UVA και UVB του ηλίου μπορούν να προκαλέσουν βραχυπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη βλάβη στα μάτια και να επηρεάσουν την όρασή σας. Αν και ο ήλιος εκπέμπει επίσης ακτινοβολία UVC, αυτές οι ακτίνες απορροφώνται από το στρώμα του όζοντος και δε βλάπτουν τα μάτια σας.
Εκτός από το άμεσο ηλιακό φως, άλλες πηγές υπεριώδους φωτός που μπορούν να προκαλέσουν φωτοκερατίτιδα περιλαμβάνουν:
- Το ηλιακό φως που αντανακλάται στα μάτια από το χιόνι, τον πάγο, το νερό, την άμμο ή το τσιμέντο.
- Λάμπες που χρησιμοποιούνται σε σολάριουμ.
- Φως λέιζερ.
- Λαμπτήρες ατμού υδραργύρου, επιτραπέζιες λάμπες αλογόνου.
- Κεραυνοί, ηλεκτρικοί σπινθήρες.
- Εξοπλισμός συγκόλλησης, λαμπτήρες κτλπ.
Όταν στρέφετε το βλέμμα απευθείας στον ήλιο, ειδικά κατά τη διάρκεια ηλιακής έκλειψης, μπορεί να προκληθεί μακροχρόνια και σοβαρή βλάβη (έγκαυμα) στον αμφιβληστροειδή.
Ποια είναι τα συμπτώματα της φωτοκερατίτιδας;
Εάν έχετε φωτοκερατίτιδα, μπορεί να εμφανίσετε ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα συμπτώματα:
- Πόνος ή ερυθρότητα στα μάτια.
- Δακρύρροια.
- Θολή όραση.
- Πρήξιμο.
- Ευαισθησία στο φως.
- Συσπάσεις των βλεφάρων.
- Αίσθηση κούρασης στα μάτια.
- Προσωρινή απώλεια όρασης.
- Φωτοστέφανα.
- Πονοκέφαλοι.
- Προσωρινή απώλεια όρασης (σπάνια).
- Αλλαγές χρώματος στην όρασή σας (σπάνια).
Τα συμπτώματα μπορεί να διαρκέσουν από 6 έως 24 ώρες, ωστόσο συνήθως εξαφανίζονται μέσα σε 48 ώρες. Όσο περισσότερο εκτίθεστε στην υπεριώδη ακτινοβολία, τόσο πιο σοβαρά μπορεί να είναι τα συμπτώματά σας.
Υπάρχουν άλλες επιπλοκές της έκθεσης στις ακτίνες UV;
Όταν υπάρχει μακροχρόνια έκθεση, ακόμη και σε μικρές ποσότητες υπεριώδους ακτινοβολίας, μπορεί να αυξηθεί ο κίνδυνος εμφάνισης καταρράκτη ή εκφύλισης της ωχράς κηλίδας. Η έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία αυξάνεται με την πάροδο του χρόνου. Επιπλέον, η μακροχρόνια έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία μπορεί να προκαλέσει ανυψώσεις ιστών στην επιφάνεια του ματιού σας. Αυτά ονομάζονται «pingueculae» και «pterygia». Ωστόσο, η πιστή χρήση γυαλιών ηλίου σε εξωτερικούς χώρους μπορεί να περιορίσει την εμφάνιση παθήσεων.
Το μπλε και το βιολετί ορατό φως μικρότερου μήκους κύματος, που εκπέμπεται από φώτα LED, υπολογιστές και smartphone μπορεί επίσης να είναι επιβλαβές για τον αμφιβληστροειδή. Επιπλέον, η πολύωρη έκθεση στο μπλε φως προκαλεί καταπόνηση των ματιών, και μπορεί να σχετίζεται και με την εμφάνιση ξηροφθλμίας.
Πώς γίνεται η διάγνωση της φωτοκερατίτιδας;
Ο οφθαλμίατρος θα εξετάσει τα μάτια σας και θα σας κάνει ερωτήσεις σχετικά με τις πρόσφατες δραστηριότητες και το εργασιακό σας περιβάλλον. Ο οφθαλμίατρος μπορεί να καθορίσει εάν και πόση βλάβη έχει συμβεί στα μάτια σας. Μπορεί να τοποθετήσει στα μάτια σταγόνες που περιέχουν μια χρωστική που ονομάζεται «φλουορεσκεΐνη». Η ουσία αυτή βοηθά στην αποκάλυψη επιφανειακών ανωμαλιών στην επιφάνεια του κερατοειδούς σας.
Πώς αντιμετωπίζεται η φωτοκερατίτιδα;
Εάν εμφανίσετε συμπτώματα, πηγαίνετε αμέσως μέσα σε κάποιον εσωτερικό χώρο. Μείνετε για λίγη ώρα σε κάποιο σκοτεινό δωμάτιο. Αφαιρέστε τους φακούς επαφής σας, εάν τους φοράτε. Μην τρίβετε τα μάτια σας.
Για να ανακουφίσετε την ταλαιπωρία, τοποθετήστε μια κρύα πετσέτα πάνω από τα κλειστά μάτια, χρησιμοποιήστε τεχνητά δάκρυα ή/και πάρτε από του στόματος μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα, όπως η ιβουπροφαίνη (Advil®, Motrin®).
Συνήθως η κατάσταση υποχωρεί από μόνη της μέσα σε λίγες ώρες. Σε ορισμένες περιπτώσεις τα συμπτώματα μπορούν να επιμείνουν και για κάποιες ημέρες. Όταν απαιτείται ιατρική θεραπεία, ο γιατρός θα σας συνταγογραφήσει οφθαλμικές σταγόνες, ώστε να μην υπάρξει κίνδυνος μόλυνσης των ματιών.
Ζητήστε ιατρική βοήθεια, όταν εμφανίζεται απώλεια της όρασης ή πόνος που διαρκεί περισσότερο από δύο ημέρες.
Πώς μπορεί να προληφθεί η φωτοκερατίτιδα;
- Θα πρέπει να φοράτε την κατάλληλη προστασία για τα μάτια, όπως γυαλιά ηλίου. Τα γυαλιά ηλίου ή τα γυαλιά που μπλοκάρουν ή απορροφούν το 99% έως 100% των ακτίνων UV συνιστώνται, όταν περνάτε χρόνο σε εξωτερικούς χώρους. Η λάμψη από το χιόνι, την άμμο ή το νερό μπορεί να προκαλέσει εγκαύματα στα μάτια, ακόμη κι αν έχει συννεφιά. Συνεπώς, η χρήση γυαλιών ηλίου καθίστανται αναγκαία καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου.
- Φοράτε καπέλο με φαρδύ γείσο, όταν βγαίνετε σε εξωτερικό χώρο.
- Χρησιμοποιήστε κατάλληλο προστατευτικό εξοπλισμό για τα μάτια, όταν εκτείθσετε στην υπεριώδη ακτινοβολία κατά τη διάρκεια της εργασίας.
- Εάν φοράτε φακούς επαφής και εργάζεστε ή παίζετε σε ηλιόλουστο περιβάλλον, ρωτήστε τον οφθαλμίατρο σας σχετικά με τις επαφές που απορροφούν την υπεριώδη ακτινοβολία.
- Επισκεφθείτε τον οφθαλμίατρο σας τουλάχιστον μία φορά το χρόνο για μια πλήρη οφθαλμολογική εξέταση.
Τι πρέπει να περιμένω εάν έχω φωτοκερατίτιδα;
Τα καλά νέα σχετικά με τη φωτοκερατίτιδα είναι ότι είναι μια προσωρινή κατάσταση και τα συμπτώματά συνήθως υποχωρούν μέσα σε λίγες ώρες έως μερικές ημέρες. Μπορείτε να ανακουφίσετε τα περισσότερα συμπτώματα με θεραπείες στο σπίτι. Η πρόληψη της φωτοκερατίτιδας είναι εύκολη· φοράτε πάντα γυαλιά ηλίου ή άλλα προστατευτικά για τα μάτια που εμποδίζουν ή απορροφούν τις ακτίνες UV, όταν βρίσκεστε έξω (ακόμα και τις συννεφιασμένες μέρες) ή όταν εκτίθεστε σε ορισμένες πηγές φωτός. Επισκεφτείτε τον οφθαλμίατρο σας μία φορά το χρόνο, ώστε να ενημερώνεστε για την υγεία των ματιών σας και να εντοπίζετε έγκαιρα τυχόν προβλήματα στα μάτια σας.
Πηγή:
clevelandclinic.com